Paris sera toujours Paris!

Σκηνή 1^η

Στο αεροδρόμιο Ορλύ προσγειώνεται το αεροπλάνο μου. Επιστροφή στην παλιά μου πόλη, μετά από πολλά χρόνια. Το Orlybus με αφήνει σε μία γνώριμη γειτονιά, μπροστά στο πάρκο Montsouris. Είναι άνοιξη και τα δέντρα είναι ανθισμένα. Ο ήλιος λάμπει, το Παρίσι την άνοιξη είναι μια άλλη πόλη.

Σκηνή 2^η

Ο δρόμος που μένει η φίλη που με φιλοξενεί λέγεται Avenue Reille. Είναι ένας πολύ όμορφος παριζιάνικος δρόμος, με τα τυπικά κτίρια, τα ψηλά δέντρα, την boulangerie του. Σκέφτομαι “Avenue Reille”: σ’ αυτόν τον δρόμο θα φτιάξουμε τις μελλοντικές μας αναμνήσεις. Ανεβαίνω στο διαμέρισμα. Είναι μικροσκοπικό, αλλά πολύ ζεστό. Λατρεύω το παράθυρό του που έχει θέα στις στέγες των κτιρίων. Γιατί άραγε τι άλλο είναι το Παρίσι παρά οι στέγες των κτιρίων του;

Σκηνή 3^η

Περπατώ με στόχο έναν γνώριμο αγαπημένο δρόμο: Rue Mouffetard. Έχω αυτήν τη συνήθεια να θέλω να επαναλαμβάνω διαδρομές, να ξαναπερπατώ τους ίδιους δρόμους, στρίβοντας ακριβώς στην ίδια γωνία, σταματώντας μπροστά από τα ίδια κτίρια, πίνοντας έναν καφέ στο ίδιο πάντα καφέ. Γιατί άραγε το κάνω αυτό κάθε φορά που επιστρέφω σε ένα μέρος; Γιατί αυτή η ανάγκη επιστροφής στην ίδια ρουτίνα; Rue Mouffetard, Saint-Médard, Place de la Contrescarpe, Rue du Cardinal-Lemoine, Rue Descartes, Pantheon, La Sorbonne. Η Σορβόννη, η παλιά μου Σχολή. Κοιτάω τους φοιτητές που είναι μαζεμένοι στις εισόδους. Κάποτε ήμουν κι εγώ μία από αυτούς. Πώς πέρασαν έτσι σχεδόν δέκα χρόνια; Η πλατεία της Σορβόννης είναι ίδια, όπως τότε. Πάντα σκέφτομαι τη φίλη μου τη Λ. όταν βρίσκομαι εδώ. Βγάζω μία φωτογραφία και της τη στέλνω. «Σε σκεφτομαι». Παίρνω τη Rue Saint-Jacques και βγαίνω στον Σηκουάνα. Χαζεύω την άνοιξη και το ποτάμι. Η βόλτα συνεχίζει προς Saint Germain, Rue de Rennes, με προορισμό τον Πύργο του Άιφελ. Θυμάμαι πολύ περισσότερα απ’ όσα νόμιζα. Οι δρόμοι έχουν καρφωθεί στο μυαλό μου. Θυμάμαι ακόμα και λεπτομέρειες. Σ’ εκείνο το στενό υπάρχει ένα ανθοπωλείο. Υπάρχει ακόμα; Υπάρχει! Θέλω να βγω στον Πύργο, αλλά πάντα από τον ίδιο δρόμο: Rue de Sainte Dominique. Ενώ περπατάς αμέριμνος ξαφνικά ο Πύργος ξεπροβάλλει πίσω από τα κτίρια. Φτάνω στον Πύργο, και συνεχίζω κατά μήκος του Σηκουάνα. Έχουν απαγορεύσει την διέλευση των οχημάτων στις αποβάθρες. Κόσμος περπατάει, κάνει πικ-νικ, χαζεύει. Εγώ συνεχίζω να περπατάω, να περπατάω, να περπατάω, μέχρι που νυχτώνει πια και λέω να γυρίσω σπίτι.  

Σκηνή 4^η

Η νύχτα στο Παρίσι. Ανοίγω την κουρτίνα και χαζεύω τις στέγες και τα φωτισμένα παράθυρα των γειτόνων. Πόσες ιστορίες σε καθένα από αυτά. Βάζω ν’ ακούσω το "April in Paris". Η νύχτα είναι σιωπηλή. Η φίλη μου λείπει και θα έρθει αύριο, οπότε είμαι μόνη στο σπίτι. Θ’ αποκοιμηθώ μόνη μέσα στην παριζιάνικη νύχτα, μετά από τόσα χρόνια.

Σκηνή 5^η

Είναι πρωί. Ανοίγω τα μάτια. Έχω αφήσει την κουρτίνα ανοιχτή για να με ξυπνήσει ο ήλιος. Ανοίγω το παράθυρο. Βλέπω το φιστικί τραπεζάκι στην αυλή, τα λουλούδια, τις στέγες. Bonjour, Paris! Φτιάχνω έναν καφέ, βάζω να ακούσω μελωδίες που άκουγα κάποτε. Ετοιμάζομαι.  

Σκηνή 6^η

Συνειδητοποιώ πως έχω ξεχάσει τα γαλλικά μου. Αυτήν τη γλώσσα που τόσο δική μου την είχα κάνει κάποτε. Έχω ξεχάσει βασικές λέξεις, έχω χάσει την ευφράδειά μου, ακόμα και την ικανότητα να καταλαβαίνω τους Γάλλους όταν μιλάνε. Πάω να μιλήσω και μου βγαίνουν ισπανικά, καταλανικά, αγγλικά, αλλά όχι γαλλικά. «Γλωσσική φθορά» το λέμε στη γλωσσολογία και είναι ένα πολύ φυσικό φαινόμενο, αλλά ακόμα κι έτσι με στεναχωρεί. Οι γλώσσες που μιλάμε είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας, είναι μία ακόμα πλευρά μας. Όταν τη χάνουμε, είναι σαν να χάνουμε κάτι από μας.

Σκηνή 7^η

Σε κάθε ταξίδι μου στο Παρίσι δε μπορώ να μην περάσω από τη Μονμάρτη. Θέλω πάντα να επιστρέφω εκεί, γιατί μου θυμίζει τις πρώτες μου μέρες όταν είχα μετακομίσει σ’ αυτήν την πόλη. Το ξενοδοχείο που μέναμε με τη μαμά λίγο πριν εγκατασταθώ στο 15^ο διαμέρισμα, ήταν εδώ. Ξαναφέρνω στο νου μου εκείνες τις μέρες. Ξανασκέφτομαι: σχεδόν δέκα χρόνια πριν... Δέκα χρόνια. Δέκα. Το Παρίσι θα είναι πάντα η χρονιά της ενηλικίωσής μου.

Σκηνή 8^η

Το ίδιο βράδυ έχουμε δώσει ραντεβού με τη Δ. και με παλιούς και νέους φίλους μπροστά από την Όπερα. Το Παρίσι φωτισμένο είναι μαγικό. Σε ένα ιταλικό εστιατόριο λέμε τα νέα μας. Η νύχτα συνεχίζει κάπου κοντά στο κανάλι Saint-Martin. Σιγά-σιγά νιώθω να ξαναθυμάμαι κάπως τα γαλλικά μου. Λέω, ευτυχώς τίποτα δεν έχει χαθεί τελείως. Ο Μ. μου λέει ότι έχω ωραία προφορά. Η Δ. μου λέει ότι πρέπει να έρχομαι πιο συχνά. Της λέω ότι δε μπορώ να αντέξω αυτήν την καινούργια μετάβαση από το "mademoiselle" στο "madame". Οι Γάλλοι πριν κάποια χρόνια αποφάσισαν την κατάργηση της χρήσης της λέξης "δεσποινίς" και κάπως έτσι γίναμε όλες "κυρίες". Κάτι τα τριάντα, κάτι ο χρόνος που περνάει, κάτι η κρίση ηλικίας, πολύ με πόνεσε αυτή η απώλεια του "mademoiselle"-ήταν μια από τις αγαπημένες μου λέξεις. Και δεν είναι η μόνη απώλεια που σηματοδοτεί η μη χρήση αυτής της λέξης.

Σκηνή 9^η

«Τι θέλεις να δεις από το Παρίσι;», με ρωτάει η Δ. «Πήγαινέ με να δω κάτι που έχει αλλάξει. Κάτι που δεν έχω δει», της λέω. Παίρνουμε ποδήλατο. Το Παρίσι με ποδήλατο είναι μια τελείως διαφορετική πόλη. Πίσω από το Chatelet είναι η περιοχή Haute Marais. Σταματάμε στην Marché des Enfants Rouges, στην Rue de Bretagne. Ένας δρόμος που δεν τον θυμάμαι καθόλου. Η Δ. ξέρει πια το Παρίσι καλύτερα και από τους Παριζιάνους. Χανόμαστε στα στενάκια κι εγώ καταγράφω νέες γωνιές και νέες γειτονιές. Κάθε τόσο ρίχνω κλεφτές ματιές στα πάρκα με τις πολύχρωμες τουλίπες, στις ανθισμένες κουτσουπιές, στο πράσινο. Αχ, το Παρίσι είναι μια υπέροχη πόλη! Παρ’ όλα αυτά γυρίζω και λέω στη φίλη μου: ο κύκλος ζωής σ’ αυτήν την πόλη έχει πλέον κλείσει για μένα. Προτιμώ να επιστρέφω σ’ αυτήν ως ταξιδιώτης. Ή μάλλον δεν είμαι ακριβώς ταξιδιώτης... Ως τι επιστρέφεις σε μια πόλη που έζησες, αγάπησες και κουβαλάς πάντα μέσα σου;

Σκηνή 10^η

Στο Pompidou έχει τη συλλογική έκθεση ενός από τους αγαπημένους μου ζωγράφους: Cy Twombly. Είμαι τόσο συγκινημένη που βλέπω επιτέλους τόσα έργα του από κοντά.  Η Δ. της είναι η καλύτερη ξεναγός, χάρη σ’ εκείνη τον γνώρισα χρόνια πριν σε μια έκθεση στην Tate. Όταν τελειώνει η έκθεση, βγαίνω έξω. Θέλω να δω αυτό που είναι για μένα η πιο όμορφη και η πιο ανθρώπινη θέα του Παρισιού. Η θέα από το Pompidou. Ο ήλιος πέφτει, τα φώτα της πόλης σιγά-σιγά ανάβουν, στο βάθος φαίνεται ο Πύργος. Είναι μια όμορφη στιγμή. Σκέφτομαι πόσο δύσκολος ήταν ο προηγούμενος μήνας, αλλά και πόσο τυχερή είμαι που μπορώ να βλέπω εικόνες σαν κι αυτή. Πόσο τυχερή είμαι που μπορώ να βλέπω και να απολαμβάνω ένα ηλιοβασίλεμα. 

 Σκηνή 11^η 

Τελευταίο πρωί στο Παρίσι. Σκέφτομαι τι να κάνω. Η μία σκέψη είναι να κάνω μία διαδρομή γνώριμη- τι περίεργο!- και να ξαναπερπατήσω κάποια μέρη του τότε. Μετά το ξανασκέφτομαι. Τελευταία διαπιστώνω ότι ίσως κάποια πράγματα δεν αξίζει να τα επαναλαμβάνεις. Αν τα επαναλάβεις, έχεις ενδόμυχα μέσα στο μυαλό σου τη σκέψη ότι θα ήθελες να είναι όπως παλιά και ίσως δεν είναι. Εγώ ας πούμε θα ήθελα κι αυτή τη φορά να περάσω από το Φτερωτό Μυρμήγκι-το καφέ κοντά στη Σορβόννη που συχνάζαμε παλιά. Έχω μια φωτογραφία που η Δ. με είχε βγάλει τις πρώτες μέρες εκεί, και την ίδια μετά από κάποια χρόνια. Εκείνη η πρώτη φωτογραφία είναι μια ανάμνηση του τότε μου εαυτού. Την έχω ονομάσει «Petite Marie», όπως το τραγούδι του Francis Cabrel. Τότε ήμουν είκοσι χρονών και ήθελα να κατακτήσω το Παρίσι. Να κατακτήσω τον κόσμο. Θα ήθελα και τώρα μια φωτογραφία στο ίδιο μέρος, στο ίδιο τραπέζι. Θα ήθελα να δω τι έχει αλλάξει στα μάτια μου όλα αυτά τα χρόνια. Δεν θα πάω, όμως. Περνάω απ’ έξω, αλλά δεν μπαίνω. Μερικά πράγματα καλύτερα ίσως να μην τα επαναλαμβάνεις.

Σκηνή 12^η

Ετοιμάζομαι για το δρόμο της επιστροφής. Η Δ. με συνοδεύει μέχρι το μετρό. Περνάμε την όμορφή avenue Reille, που όντως γέμισε με καινούργιες αναμνήσεις. Διασχίζουμε το πάρκο Montsouris- κάποτε το είχα τόσο δίπλα μου και δεν είχα προσέξει το πόσο όμορφο ήταν. Φτάνουμε μπροστά στη Cité Universitaire- νιώθω ότι θα εμφανιστούν ξαφνικά όλοι μας οι φίλοι που έμεναν εκεί. Ένα μέρος γεμάτο αναμνήσεις. Να και τραμ που κάποτε με πήγαινε σπίτι! Ετοιμάζομαι να πάρω το τρένο, “Bon voyage”, μου λέει η Δ., «να μας ξανάρθεις». Χαμογελώ και φωνάζω ένα μεγάλο mille merci. Στο τρένο σκέφτομαι ότι θα ξανακάνω μετά από πολλά χρόνια την πτήση Παρίσι-Αθήνα κι όχι Παρίσι-Βαρκελώνη. Παρίσι-Αθήνα. Έχω ένα ημερολόγιο με αυτόν τον τίτλο. Ήταν ο τίτλος εκείνης της χρονιάς. Καμιά φορά λέω κρίμα που δεν είχα το μπλογκ τότε. Θα ήθελα πολύ να μπορώ να γυρνάω κάπου-κάπου στις σκέψεις εκείνης της περιόδου. Πρέπει να βρω εκείνο το ημερολόγιο, νομίζω το έχω στην Αθήνα μαζί με όλα τα πράγματα που είχα φέρει από το Παρίσι. Θα το ψάξω. Λίγο πριν την απογείωση, νιώθω ξανά τυχερή που μπορώ να επιστρέφω στην πόλη που αγάπησα. Δε μπορώ να μη σκεφτώ τη φράση «We will always have Paris», γιατί στις καρδιές μας «Paris sera toujours Paris!».

M.

Απρίλιος 2017,

Παρίσι.